De puzzel van de Chinese economie

Een week geleden publiceerde China indrukwekkende statistieken over de handel. In maart steeg de export met 14,8% j-o-j, terwijl min 7% werd verwacht. Het maandelijkse handelsoverschot bedroeg maar liefst 88,2 miljard dollar. Dit was het vijfde hoogste maandelijkse handelsoverschot dat het land ooit heeft geboekt. Dit record is verrassend als we de prestaties van China vergelijken met die van de buurlanden. De Zuid-Koreaanse export daalde in het eerste kwartaal met dubbele cijfers en het was niet de enige exportgerichte Aziatische economie die een moeilijke start van het jaar kende - Singapore bijvoorbeeld ook! In detail: de exportgroei van China was vooral te danken aan een sterke vraag naar elektrische voertuigen (+122%), lithium-ionbatterijen (+94%) en zonnebatterijen (+23%). Op basis van deze gegevens en de sterke bbp-groei van 4,5% in het eerste kwartaal kunnen we gemakkelijk de conclusie trekken dat de Chinese economie zich snel herstelt, wat gunstig zal zijn voor de wereldeconomie. De ervaring leert dat het ongeveer zes tot negen maanden duurt voordat het herstel van China zich over de hele wereld verspreidt.

Dat is helaas niet zo eenvoudig. De stijging van de export is niet het gevolg van een beter wereldwijd macro-economisch klimaat, maar eerder van agressieve steun van lokale overheden. Sinds het begin van het jaar weten we dat China zich zorgen maakt over de zwakke export. De centrale regering heeft lokale overheden gevraagd bedrijven te helpen hun export te stabiliseren. Dit is wat er momenteel gebeurt. De ongewone prestaties van maart zijn hoofdzakelijk het gevolg van subsidies en impliciete overdrachten. Op korte termijn kunnen lokale overheden het concurrentievermogen van exporteurs blijven ondersteunen. Maar zij zullen vroeg of laat hun grenzen bereiken aangezien zij hoe dan ook financieel onder druk staan. Uiteindelijk moet de groei van de export komen van de huishoudsector. Dit is momenteel het zwakste punt van de Chinese economie. Sinds de heropening verwachten de meeste analisten dit jaar een toename van de binnenlandse vraag om de totale groei van het BBP op een gezonde manier te stimuleren. Maar tot nu toe is het bewijs van die consumptiestijging zeer moeilijk te vinden. Het inflatiecijfer van maart (0,7% op jaarbasis) en de lage bezettingsgraad in de verwerkende industrie (74,3% in het eerste kwartaal, zoals blijkt uit onderstaande grafiek) helpen niet. Dit is een probleem voor China, maar ook voor de wereldeconomie. Het gangbare marktverhaal is dat de komende maanden hobbelig kunnen zijn, dat de Verenigde Staten een recessie zoals in 1990 kunnen doormaken, maar dat de vooruitzichten vanaf het einde van het jaar zullen verbeteren dankzij het herstel van China. De afgelopen dagen toonden veel analisten vertrouwen in dit verhaal door te wijzen op de sterke BBP-groei in het eerste kwartaal. Laten we ons niet te veel richten op het basiseffect in verband met de heropening van de economie, dat de gegevens verstoort. Ze missen een veel groter punt. Dit is niet het stijgende BBP dat de groei in de rest van de wereld aandrijft. Dat doet de stijgende invoer. Helaas is het beeld minder positief dan dat van de export, met een negatief resultaat in maart van min 1,4% op jaarbasis. Wij verwachten nog steeds dat de Chinese consumptie dit jaar zal aantrekken, waardoor de invoer zal stijgen. Maar het zal zeker langer duren en waarschijnlijk veel ingewikkelder zijn dan de markt verwacht. De markt heeft dit duidelijk nog niet ingeprijsd.