Besluitverlamming. Wat is het en hoe kan je het vermijden?

Een constante zorg om de markt niet te timen kan ongemakkelijke beleggers ervan weerhouden hun financiële doelen te bereiken. Het uitstellen van actie vanwege de aanhoudende angst om in te stappen als de markt te hoog staat of te verkopen als de markt te laag staat, noemen we besluitvormingsverlamming. 

Besluitverlamming is een veel voorkomend behavioral finance concept. Dit is wat er gebeurt met sommige beleggers wanneer er te veel keuzes zijn of te veel onbeantwoorde vragen, en ze bevriezen en missen kansen.  

Proberen de markten te timen is altijd een onmogelijke strategie, dus hier zijn een paar tips om u te helpen risico's te beperken wanneer marktschommelingen u ervan weerhouden te beleggen. 

De simpelste manier van risico reduceren is door ‘cash te gaan zitten’. U hebt dan weliswaar geen opwaarts potentieel, maar ook geen kans op verlies. Als u, om wat voor reden dan ook, het risico van de portefeuille wilt verminderen, dan is (een gedeelte van) de beleggingen verkopen de eenvoudigste knop om aan te draaien. Hoe meer cash u gaat zitten, hoe minder risico.

Tip 2: Beleg defensiever

Een andere manier om het risico van de portefeuille te verkleinen is door te kiezen voor defensievere sectoren. Kies dan dus niet voor cyclische sectoren – reisbranche, automotive en uitzenders bijvoorbeeld – maar juist voor minder cyclische sectoren als voeding, utilities en gezondheidszorg. 

Ook een manier om het risico te verlagen is door meer spreiding aan te brengen in uw aandelen. Kies dan niet voor twee of drie individuele titels in één sector bijvoorbeeld voor een sector-ETF. Daarnaast kunt u ook meer spreiding aanbrengen door in meerdere asset classes te beleggen. Dus naast aandelen bijvoorbeeld ook in obligaties en/of grondstoffen. Weet dat een wereldwijd gespreide obligatie-ETF nog steeds een positief rendement heeft. En voor grondstoffen kunt u kiezen voor een breed samengestelde index waarin zowel de metalen en energie als de ‘soft commodities’ zoals graan en koffie zitten.

Tip 4: Werk met stop loss orders

Voor het actief beheerde gedeelte van de portefeuille is het verstandig om met stoploss orders te werken. Het voorkomt die ‘bleeder’ die ervoor zorgt dat het totale rendement van de portefeuille tenietgedaan wordt door een of twee verkeerde keuzes. En als u kiest voor de trailing stop loss order weet u dat deze op een vaste afstand ‘meeloopt’ met de stijging van het aandeel.  

Denk niet zwart-wit

Beleggen is niet veel anders dan de uitspraak van Rutte: "Met 50 procent van de kennis, moeten we 100 procent van de besluiten nemen." Nu keuzes maken over een toekomst die ongewis is, dat is en blijft heel lastig. Vaak leiden ze ook tot de vraag of u er wel verstandig aan doet om nu iets te doen (of juist niet!). Maar… weet dat u het nooit perfect gaat doen. Als u nu ‘volledig cash gaat’ en de beurs stijgt nog 10% door, dan baalt u. Als u volledig belegd blijft en de beurs daalt met 10%, dan baalt u ook. Verder zult u nooit op de top verkopen en op de bodem koper zijn. Verwacht dat dus ook niet van uzelf; als u dat wel doet, voorspel ik dat u teleurgesteld zult zijn.

Tot slot kan het helpen om niet te zwart-wit te denken. Als u nu vol belegd bent en u heeft last van hoogtevrees kunt u natuurlijk ook gedeeltelijk cash gaan. Als de markt verder stijgt, doet u in ieder geval nog mee en bij daling is het verlies minder groot dan bij de volledige positie. 

Er zijn voldoende manieren om uw portefeuille als geheel, of individuele aandelen, te beschermen tegen een mogelijke daling. Denk er in ieder geval over na, zeker als de beurs voor uw gevoel op dit moment (te?) hoog staat. Immers, een gewaarschuwd mens telt voor twee.