Beleggen als een voetbalcoach

Het is even wennen, de start van een groot voetbaltoernooi aan het einde van het jaar in plaats van in de zomer. Aangezien deze periode van het jaar vaak hét moment is om terug te blikken en vooruit te kijken, ook voor wat betreft de financiële huishouding, kunt u het WK-voetbal aangrijpen om eens ‘met een sportieve blik’ naar de opbouw van uw portefeuille te kijken. Sport en beleggen hebben namelijk best veel met elkaar gemeen. Zowel bij beleggen als bij sport moet u tijd, toewijding en geld investeren om uiteindelijk te kunnen oogsten. En natuurlijk een beetje geluk hebben.

Overigens is er nóg een parallel. Bij de opbouw en het onderhoud van een beleggingsportefeuille kan het zinvol zijn te denken als een coach; een voetbalcoach bijvoorbeeld. Een coach stuurt ook niet tien keepers en één aanvaller het veld in, maar zorgt voor een evenwichtig team. Hetzelfde geldt voor beleggen. Het is belangrijk na te denken over de optimale verdeling van uw vermogen, of het nu op het veld is of in een portefeuille. En als het om beleggen gaat, kan dat best een uitdaging zijn, want het opbouwen en onderhouden van een portefeuille behoort voor de meesten van u niet tot uw dagelijks werk.

Verdeling over assetcategorieën

Een passende mix aan spelers

Om te beginnen: beperkt u zich voor de eenvoud, naast cash, tot de twee belangrijkste activaklassen, aandelen en obligaties. Vervolgens kan de volgende vuistregel helpen: beleg uw leeftijd procentueel in obligaties. Bent u 40, beleg dan 40% in obligaties. Houdt u bijvoorbeeld 5% cash aan, dan blijft er 55% over om in aandelen te beleggen. Denk eraan dat dit een vuistregel is, geen harde regel. Uiteraard hangt de uiteindelijke verdeling over de assetcategorieën van uw persoonlijke risicoprofiel af.

Life cycle beleggen

De wedstrijdklok in de gaten houden

Bij toepassing van deze vuistregel verschuift het risico van de portefeuille, met het verstrijken van de tijd, van aandelen (hoger risico) naar obligaties (lager risico). In vaktermen wordt dit ook wel life cycle beleggen genoemd. U neemt steeds minder risico met uw beleggingen naarmate u dichter bij uw doeldatum komt. Bijvoorbeeld wanneer u (de opbrengst van) uw beleggingen wilt gebruiken om de hypotheek af te lossen, voor school- of collegegeld van uw (klein)kinderen of voor levensonderhoud tijdens uw pensioenjaren. In de praktijk merk ik dat deze vuistregel naast houvast, beleggers ook rust biedt. En juist rust komt het rendement op lange termijn vaak ten goede.

Welke analysevorm gebruikt u?

Analyseren van spelers

Als de contouren van een evenwichtig team en de spelregels eenmaal bekend zijn, hoe selecteert u dan de juiste spelers of de juiste beleggingen? Voordat u een aandeel of obligatie koopt is het belangrijk uw beslissing te rechtvaardigen met een vorm van analyse. De bekendste soorten zijn fundamentele en technische analyse, kortweg FA en TA genoemd. Fundamentele analyse is het vergaren van kennis van en inzicht in bedrijfstakken en individuele bedrijven en geeft antwoord op de vraag ‘wat moet ik kopen?’. Deze analysevorm, waarbij onder andere gekeken wordt naar solvabiliteit (financiële gezondheid), rentabiliteit (winstgevendheid), groeivooruitzichten en de hoogte van het dividend, is bij uitstek geschikt voor de achterhoede en het middenveld. Technische analyse – het bestuderen van koersgrafieken of het maken van statistische koersberekeningen – draait om de vraag ‘wanneer moet ik kopen of verkopen?’ en gaat over timing. Het meer vluchtige karakter van de voorhoede kan het beste ‘getackeld’ worden met TA.

Het belang van dividend en coupons

Selectie van ervaren krachtige spelers

Als een beursgenoteerd bedrijf nettowinst maakt, kan het ervoor kiezen een gedeelte van die nettowinst uit te keren aan de aandeelhouders. Zo’n winstuitkering wordt dividend genoemd en vindt minimaal één keer per jaar plaats. Op lange termijn wordt het totaalrendement van aandelen (binnen de portefeuille of een index) tot wel 85% bepaald door het dividend. Een belangrijke les is in ieder geval dat het bij beleggen zeker niet alleen om koerswinst draait. Wilt u meer weten over het belang van samengesteld dividend en hoe u daar eenvoudig breed gespreid op in kunt spelen met ETF’s, leest u in het artikel ‘De kracht van dividend’ of kunt u bekijken in het gelijknamige webinar.

Overigens geldt hetzelfde voor couponrentes van obligaties. Ook deze geldstromen leveren op lange termijn een belangrijke bijdrage voor het totaalrendement. Het effect wordt versterkt als de couponrentes worden herbelegd. 

Wie speelt waar?

Opbouw van een effectief kampioensteam

Nu we de spelers en hun rol kennen, is het belangrijk ze op de juiste positie in te zetten om te scoren op de financiële markt. Een spaarrekening, zeg cash, "zit in de dug-out" en "staat op doel" voor financiële reddingen wanneer uw auto of wasmachine het begeeft. Een linie vóór cash vinden we de verdedigers: relatief veilige obligaties die de volatiliteit van het effectenteam verlagen, maar een financiële bijdrage leveren in de vorm van meestal wat lagere (maar stabielere) rendementen.

Verder naar voren vinden we middenvelders. Defensieve middenvelders zijn breed gespreide titels met een focus op sterke merken én dividenden (u weet waarom). Het zijn de ervaren spelers binnen het team met een bewezen staat van dienst waar je als coach op kunt vertrouwen. De meer offensieve middenvelders zijn thematische en sectorale beleggingen. Denk daarbij aan spelers binnen groeisectoren als cybersecurity en robotisering, maar ook aan thema’s als duurzaamheid of schaarste (zoals water). Het zijn de ‘new kids on the block’ binnen de portefeuille die nog een toekomst voor zich hebben, maar vanwege hun beperkte ervaring en onverwachte acties, soms wel een groter risico binnen het elftal vormen.

Individuele aandelen, uw persoonlijke sterspelers, zijn de hangende spitsen. Deze kunnen een doelpunt maken (kans op een aantrekkelijk rendement). Maar, hoe goed uw analyse ook is geweest, ze hebben vaak een grotere risico om geblesseerd te raken (meer volatiliteit; een scherpe daling). Opties, de 'centrumspitsen en flankspelers', kunnen bij slim gebruik voor extra rendement zorgen. Zo kan het schrijven van callopties – op een individueel aandeel of een index rond een weerstandsniveau (hier komt TA dus om de hoek kijken) – extra inkomsten genereren op een portefeuille.

 
Monitoren en herwegen

Zet wisselspelers tijdig in

Door het te beleggen vermogen over verschillende beleggingscategorieën te spreiden kunt u de portefeuille dus aan laten sluiten bij de mate waarin u risico accepteert (uw risicoprofiel).

Wat voor profiel u ook hebt, u krijgt te maken met koersfluctuaties op de beurs. En dalingen – noem het tegendoelpunten – zijn daar onderdeel van. Hoe goed u ook spreidt, het is niet zo dat een beleggingsportefeuille ‘het altijd goed doet’. Wel is het zo dat een offensieve portefeuille meer meebeweegt met de aandelenmarkten dan een defensieve portefeuille. Begint u als dertiger met een offensieve portefeuille en zakt u in de tijd, naarmate uw beleggingshorizon korter wordt, af naar de neutrale en uiteindelijk defensieve portefeuille, dan haalt u wel (aandelen-)risico van tafel. Aangezien u met het defensieve profiel nog steeds aandelenexposure hebt, blijft u toch gedeeltelijk gevoelig voor koersdalingen.

Besef, bent u ouder dan 60, maar heeft u uw huis (voor een belangrijk deel) afbetaald, nog een goed inkomen en geen wild uitgavenpatroon, dan kunt u best wat meer risico lopen met een neutraal of zelfs offensief profiel als u dat wilt.

Een punt van de aandacht is herwegen. Portefeuilles kennen vaak een vertrekpositie voor de wegingen van de verschillende beleggingscategorieën, maar wat als de aandelenmarkten flink stijgen? U krijgt dan scheefgroei: het gewicht van de aandelen binnen een portefeuille neemt dan (flink) toe. Een beetje is niet erg, maar als u een defensieve belegger bent en de aandelenweging is opgelopen van bijvoorbeeld 30% naar 50%, is het zinvol wat aandelenrisico af te bouwen en het vrijkomende vermogen uit te smeren over de categorieën waarvan de wegingen zijn gezakt (obligaties). Vergeet niet, ook een voetbalcoach wisselt soms een of meerdere aanvallers voor verdedigers om een voorsprong over de finish te trekken. Bekijk dus minstens elk kwartaal even uw portefeuille om te zien hoe het met de wegingen staat, stuur bij en wissel eventueel waar nodig.

Samengevat kan het zinvol zijn om bij het opbouwen en onderhouden van een portefeuille te denken als een voetbalcoach. Want ook op de beurs geldt dat u alle linies moet bezetten om te scoren…en uiteindelijk kampioen te kunnen worden. Gebruik voor de selectie van spelers voor de achterhoede en het middenveld fundamentele analyse, denk bij de voorhoede aan technische analyse. Onderschat het belang van dividenden en coupons niet, wissel tussentijds indien nodig bij grote koersuitslagen en verminder de aandelenblootstelling naarmate uw beleggingshorizon korter wordt.

Voor wie u ook bent – het Nederlands of Belgisch elftal, Oranje of de Rode Duivels dus – en hoe u ook in de wedstrijd zit voor dit voetbaltoernooi, ik wens u in ieder geval veel kijkplezier tijdens het FIFA-wereldkampioenschap voetbal en natuurlijk succes op de beurs!