Hedging - przewodnik po ograniczaniu ryzyka portfela
Peter Siks
Podsumowanie: Hedging jest strategią zarządzania ryzykiem, którą można wykorzystać do ochrony poszczególnych pozycji lub całego portfela. Polega na stworzeniu pozycji, która będzie poruszać się w kierunku przeciwnym do pozycji początkowej i (tymczasowo) zmniejszać ryzyko. Może to pomóc w zapewnieniu spokoju ducha w okresach niepewności, bez konieczności (częściowej) likwidacji posiadanych udziałów.
Hedging, wyjaśnienie
Zabezpieczanie portfela (lub pozycji) oznacza zajęcie przeciwnej pozycji, która zmniejsza ryzyko utrary pieniędzy. Atrakcyjnym przykładem jest zabezpieczenie pozycji na rynku walutowym. Załóżmy, że pewna europejska firma wie, że za sześć miesięcy otrzyma dostawę o wartości 5 mln USD, za którą trzeba będzie zapłacić w USD. Ponadto jest zadowolona z aktualnego kursu EUR/USD i może na nim dokonać kalkulacji ceny nabycia. Zawierając kontrakt dolarowy, który ustala cenę EUR/USD za sześć miesięcy, zabezpieczyli swoją pozycję walutową. To czy cena EUR/USD będzie rosła czy spadała nie ma już dla nich znaczenia.
Zabezpieczając pozycję, hedger będzie szukał produktu, który porusza się dokładnie w przeciwnym kierunku niż aktywo bazowe. Jeśli jedno rośnie, drugie spada i odwrotnie. W pełni zabezpieczona pozycja nie będzie zatem miała (praktycznie) żadnego ryzyka spadku, ale również (praktycznie) żadnego potencjału wzrostu, ponieważ pozycje, teoretycznie, wyrównają się.
Zabezpieczanie otwartych pozycji jest czymś, co stale dzieje się w świecie profesjonalnego tradingu. Dla wielu inwestorów prywatnych jest to często zbyt daleko wysunięty most, ponieważ podchodzą oni do ryzyka w zupełnie inny sposób i niektórzy nie są świadomi, że hedging jest możliwy. Warto jednak pamiętać, że możliwe jest zabezpieczenie szerszego ryzyka rynkowego portfela akcji - w części lub w całości - za pomocą instrumentów pochodnych, takich jak kontrakty futures na dany indeks. Jest jednak kilka rzeczy, które powinieneś wziąć pod uwagę:
- Zwiększa się złożoność Twojego portfela inwestycyjnego. Może się zdarzyć, że trzeba będzie na przykład zwrócić uwagę na depozyt zabezpieczający.
- Pojawiają się koszty związane z utrzymaniem zabezpieczenia. Pomyśl o ewentualnych kosztach odsetek, spreadu, kosztach transakcji i ewentualnych kosztach rolowania.
- Potencjał wzrostu (w dużej mierze) zniknął z powodu posiadania krótkiej pozycji futures na indeks.
- Portfel musi być (bardzo) dobrze skorelowany z indeksem, na którym zajmujesz pozycję future.
- Portfel składający się z bardzo ograniczonej liczby akcji może, w normalnych okolicznościach, być dobrze skorelowany z indeksem (na który dostępne są kontrakty futures). Jednak ostry spadek jednej z akcji w będzie zauważalny w twoim portfelu, ale pozostanie niewidoczny w kontraktach futures szerszego rynku (hedge). W takim przypadku w portfelu powstaje strata, która nie jest kompensowana przez zabezpieczenie.
- Wielkość kontraktu future: future może być "zbyt duży"
Przykład...
Pan Smith posiada dobrze zdywersyfikowany portfel inwestycyjny w europejskie akcje o wartości 250 000 EUR. Dzisiaj pan Smith wraz z żoną wybiera się na trzytygodniowe safari, podczas którego nie będzie miał możliwości monitorowania swojego portfela. Mógłby oczywiście sprzedać cały portfel, ale nie jest to jego preferencja. Chce zawrzeć przeciwną transakcję poprzez kontrakty futures na indeks EuroSTOXX50. Wybiera EuroSTOXX50, ponieważ jest on dobrze skorelowany z jego portfelem. Poziom indeksu wynosi 3.700 punktów.
Liczba kontraktów futures
Ile kontraktów futures musi sprzedać Pan Smith, aby najdokładniej zabezpieczyć swój portfel?
Wielkość kontraktu future na EuroSTOXX50 wynosi 10 (można to sprawdzić w oknie zlecenia). Oznacza to, że ekspozycja 1 future wynosi 37 000 EUR (przy poziomie indeksu 3 700).
Łącznie trzeba zabezpieczyć 250 000 EUR, a 250 000/37 000 = 6,74. Przy sprzedaży siedmiu kontraktów futures pozostaje mu zatem niewielka pozycja krótka. Jeśli sprzedałby sześć kontraktów futures, pozostałaby mu niewielka pozycja długa. Pan Smith decyduje się na sprzedaż sześciu kontraktów futures.
Graficznie wygląda to następująco:Scenariusze
1. Ruch boczny
W pierwszym scenariuszu rynek porusza się bokiem. Zarówno portfel jak i zabezpieczenie nie zmieniają istotnie swojej wartości. Po powrocie z zagranicy, zabezpieczona pozycja zostaje zamknięta. W takim przypadku Rodzina Smithów zapewniła sobie relaksujące wakacje.
2. Ruch w górę
W okresie, w którym Smith przebywa za granicą, indeks wzrasta o 5% z 3.700 do 3.885. Portfel akcji jest wart o 5% więcej i jest to 12 500 EUR. Ale ile "straty" powstało na hedgingu? Różnica wynosi również 185 (tyle, o ile wzrósł portfel), a wiemy, że wielkość kontraktu future wynosi 10. W sumie pan Smith miał pozycje krótkie na sześć kontraktów futures. Obliczenia wyglądają więc następująco: 185 * 10 * 6 = 11 100 EUR. Oznacza to, że Pan Smith zarobił 1.400 EUR (12.500 - 11.100). Pamiętaj, że przed wyjazdem na safari portfel pana Smitha miał jeszcze niewielką pozycję długą, ponieważ kupił sześć kontraktów, potrzebując 6,74 do pokrycia całego portfela.
3. Ruch w dół
Gdyby indeks spadł o 5% do 3.515, kosztowałoby to 12.500 EUR. Jednak pozycja w przyszłości dała zarobić. Sześć kontraktów futures, które Smith ma na pozycjach krótkich, można zamknąć 185 punktów niżej z zyskiem. Obliczenia: 185 * 10 * 6 = 11 100 EUR. W tym przypadku hedging w dużej mierze zadziałał, ale ze względu na niewielką pozostałą długą pozycję, spadek na rynku miał ograniczony negatywny efekt.
Kiedy się zabezpieczać
Jednym z powodów do (częściowego) zabezpieczenia portfela może być pobyt za granicą. Jeśli nie masz czasu, ochoty lub połączenia internetowego, aby monitorować swój portfel, hedging oferuje sposób na zmniejszenie ryzyka. Innym powodem może być to, że po prostu nie czujesz się dobrze w obecnych warunkach rynkowych i obawiasz się gwałtownego spadku. Likwidacja portfela to dosyć radykalne rozwiązanie, więc (tymczasowe) zabezpieczenie portfela jest bardzo praktyczną alternatywą.