Beleggen in turbulente tijden: diversificatie, herbalanceren en kansen

Belangrijke punten

• Blijf kalm en focus op diversificatie: Vermijd paniekverkopen tijdens dalingen en behoud emotionele discipline. Zorg ervoor dat uw portefeuille goed gediversifieerd is over verschillende beleggingscategorie en sectoren om risico effectief te beheren.
  
  
• Herbalanceer en investeer opportunistisch: Overweeg uw portefeuille te herbalanceren als deze te geconcentreerd is geworden. Gebruik kasreserves om bestaande posities te vergroten of nieuwe investeringsmogelijkheden te vinden, en kijk als eerste naar sectoren die door paniek zijn oververkocht.
  
  
• Langetermijnperspectief en focus op aandelen: Onthoud dat langetermijninvesteringen in aandelen op de lange termijn vermogen kunnen opbouwen. Diversifieer binnen aandelen en verschuif geleidelijk naar obligaties naarmate u dichter bij uw pensioen komt om onzekerheid te verminderen. Zorg dat u gediversifieerd bent en vermijd een ‘home bias’ (het voornamelijk beleggen in binnenlandse aandelen) door wereldwijd te investeren.

Tijdloze beleggingslessen

Nobelprijswinnaar Harry Markowitz is beroemd om zijn uitspraak dat "diversificatie de enige gratis lunch is in beleggen". Deze uitspraak gebaseerd op zijn theorie dat beleggers door te diversifiëren in verschillende beleggingscategorieën gelijke, of zelfs hogere, rendementen kunnen behalen zonder noodzakelijkerwijs meer risico te nemen. Wanneer de volatiliteit terugkeert in de markt, zoals we vorige week en zeker deze week hebben gezien en aandelen dalen, is het een mooie kans stil te staan bij de uw portefeuille. Paniek is een menselijke emotie en kan snel toeslaan wanneer u uw vermogen ziet dalen. Verliezen en winsten hebben een verschillend effect op onze emoties. ‘Loss aversion’ is een concept uit de behavorial economics dat beschrijft hoe mensen verlies en winst verschillend ervaren. Het idee is dat het psychologische effect van een verlies veel sterker is dan dat van een gelijkwaardige winst. Met andere woorden, de pijn die iemand voelt bij het verliezen van een bepaald bedrag is groter dan de vreugde die diezelfde persoon zou voelen bij het winnen van hetzelfde bedrag. Wanneer uw emoties de overhand willen nemen, is het belangrijk om een stap terug te doen en na te denken over de vele tijdloze beleggingslessen.

Enkele van de belangrijkste lessen zijn:

• Blijf kalm, want in paniek worden geen goede beslissingen genomen
• Bekijk uw portefeuille en bepaal of deze de juiste diversificatie heeft (lees het volgende gedeelte)
• Overweeg uw portefeuille te herbalanceren als deze te geconcentreerd is in een aandeel, sector of beleggingscategorie
• Als u contant geld heeft, kunt u overwegen om enkele van uw bestaande posities te vergroten of nieuwe kansen te vinden (zie laatste gedeelte)
• Onthoud dat tijd in de markt belangrijker is dan het timen van de markt.
• Richt u op waarom u investeert en kijk hoeveel risico daar bij past. Bijvoorbeeld als u nog jong en belegt u voor uw pensioen dan heeft u decennia om uw kapitaal te laten groeien en verliezen te herstellen.

Diversificatie heeft veel nuances

Wanneer we het hebben over diversificatie, is het belangrijk om de nuances te begrijpen. Hieronder bespreken we enkele mogelijke valkuilen, omdat diversificatie suboptimaal kan zijn als het verkeerd wordt gedaan.

• Algemene diversificatie: De ‘gratis lunch’ in diversificatie waar Markowitz het over had wordt bereikt door meerdere aandelen of activaklassen (aandelen en obligaties) te combineren. Presteert de ene beleggingscategorie slecht en een ander minder slecht of goed presteert dan wordt het risico, en daarmee het verlies, gecompenseerd. Het portefeuillerisico, dat is hoeveel uw portefeuille van dag tot dag schommelt, wordt aanzienlijk verminderd door van één aandeel naar 10-15 aandelen te gaan. Veel individuele beleggers hebben niet genoeg geld om over voldoende aandelen te spreiden of voelen zich niet comfortabel genoeg om 10-15 aandelen te kiezen. Dit probleem kan eenvoudig worden opgelost door een deel van uw kapitaal te beleggen in een passief indexfonds (beleggingsfonds of ETF) dat de MSCI World Index volgt. Met die ene investering krijgt u blootstelling aan de hele markt en heeft u effectief diversificatie binnen uw aandelenbeleggingen opgelost. Het toevoegen van enkele individuele aandelen aan de portefeuille verhoogt het risico weer, maar ook de mogelijkheid voor outperfomance van de markt. Peter Siks schreef eerder al over het belang van diversificatie in Slimmer diversificeren: Is uw portefeuille al PPIG?

• Begrijp correlatie: Correlatie is het woord wat u vaker zult horen wanneer u zich verder verdiept in portefeuillesamenstelling. Voor een wiskundige uitleg kunt u hier meer lezen. Een eenvoudige manier om correlatie te begrijpen is te observeren hoe twee processen samen variëren. Als twee aandelen samen op bijna dezelfde manier bewegen (10% en 9% op een dag en -4% en -3,5% op een andere dag), worden de aandelen als sterk gecorreleerd beschouwd. Dit is wat we waarnemen bij aandelen in dezelfde sector of industrie. Een voorbeeld is dat je zou kunnen aannemen dat aandelen in banken bijna op dezelfde manier bewegen omdat ze fundamenteel worden blootgesteld aan dezelfde risicofactoren zoals economische groei, renteniveau en marktvolatiliteit. Twee aandelen die weinig samen variëren, bijvoorbeeld een aandeel in de oliesector en een halfgeleideraandeel, worden als laag of zelfs negatief gecorreleerd beschouwd (als ze tegengesteld aan elkaar bewegen). Dit is waar het grootste diversificatievoordeel wordt behaald. Dit is waarom algemene diversificatie onder 10-15 aandelen slechte diversificatie is als het allemaal bank- of technologieaandelen zijn, omdat ze sterk gecorreleerd zijn. Het is dus belangrijk om aandelenbeleggingen te spreiden over verschillende sectoren van de economie.

• Home bias: U zou aan de twee bovenstaande criteria kunnen hebben voldaan, namelijk geïnvesteerd in 10-15 aandelen en gespreid over sectoren, maar toch een fout hebben gemaakt. Veel beleggers voelen zich het meest comfortabel bij aandelen van hun binnenlandse markt, ook wel de home bias genoemd. Het probleem hiermee is dat u zichzelf beperkt tot een beperkt aantal aandelen en er kunnen specifieke landenrisico's zijn die u zou kunnen diversifiëren door te investeren in andere aandelenmarkten. Inmiddels hebben enkele decennia van globalisering enkele, maar niet alle, negatieve effecten van de home bias verminderd.

• Beleggingshorizon: Als u een lange beleggingshorizon heeft (10 jaar of meer) en geen directe behoeften zoals het kopen van een nieuw huis of auto, dan kan diversificatie over veel te veel beleggingscategorieën suboptimaal zijn. Dit komt omdat aandelen historisch gezien sneller zijn gegroeid dan welke andere beleggingscategorie dan ook. Als u spaart en investeert om uw vermogen voor uw pensioen te maximaliseren, en u heeft de tijd aan uw zijde, zou het verstandig kunnen zijn om wat meer in aandelen te beleggen. Naarmate u dichter bij uw pensioen komt wilt u risico zoveel mogelijk reduceren. Hier zouden obligaties en cash een grotere rol kunnen spelen omdat u de onzekerheid rond uw vermogen wilt verminderen. Als u meer wilt weten hoe u dit kan aanpakken lees dan het artikel ‘Beleggen als een voetbalcoach’ van onze Beleggers trainer Hans Oudshoorn.

De mogelijke kansen van een ‘sell-off’

Uitverkopen, in beleggerswereld ook wel ‘sell-off’ genoemd, zijn ook goed moment om te kijken of er kansen zijn. De meeste langetermijnbeleggers zijn zelden te allen tijde volledig belegd. Vaak groeit de hoeveelheid kasgeld in de loop van de tijd. Dit komt omdat men naast beleggen ook spaart voor de toekomst maar bijvoorbeeld ook omdat met geld uit dividend of coupon ontvangt. Dit betekent dat er een ‘sell-off’ is, het niet alleen een moment is na te denken over de bestaande portefeuille, maar ook over welke nieuwe posities eventueel kunnen worden toegevoegd. Een goed startpunt voor het vinden van kansen tijdens een uitverkoop is te kijken naar welke aandelen het meest zijn gedaald, omdat die aandelen zijn waar de toekomstige verwachtingen het meest zijn gedaald. Een uitverkoop verloopt zelden efficiënt. Dit komt omdat veel beleggers in paniek raken en het kan zijn dat bepaalde aandelen mogelijk zijn oververkocht. Het kan dus zijn dat er kansen zijn in die thema's die de afgelopen week het meest zijn gedaald, Denk hierbij aan groene transformatie, betalingen, kernenergie, nieuwe biotechnologie en halfgeleiders. U kunt al onze themamandjes hier vinden. Het is ook interessant om te zien hoe sterk defensieaandelen hebben gepresteerd tijdens deze volatiele periode. Het is een sterk signaal dat dit verreweg het sterkste thema is in de aandelenmarkt en het zal zo blijven naarmate Europa de militaire uitgaven blijft verhogen. Peter Siks schreef hier eerder over het artikel Beleggen in defensie.