Einde winterslaap? Een inleiding tot de Japanse aandelenmarkt

Bekijken we de markten in USD, dan presteert de Japanse aandelenmarkt sinds begin 2018 aanzienlijk minder goed dan de wereldwijde aandelenmarkt. Dit is grotendeels te wijten aan de lagere winstgroei vanwege een kleinere weging van de technologie- en gezondheidszorgsector (deze sectoren zijn sterk vertegenwoordigd in Amerika en wereldwijde indexbeleggingen). Maar vergelijken we de Japanse aandelenmarktprestaties in JPY-termen met de MSCI-wereldprestaties in USD-termen, dan hield de Japanse markt gelijke tred, zoals ook geïllustreerd wordt in bovenstaande grafiek.

Voor de buitenlandse Japan-belegger is het dus zeer aan te raden om de valutarisico’s in JPY af te dekken. Naast de daling van de wisselkoers van de yen betekenen de renteverschillen ook dat buitenlandse beleggers sterke “carry”-rendementen hebben genoten voor het afdekken van hun JPY-blootstelling, wat bijdraagt aan hun totale rendement. Voor een Europese belegger is het rendement op Japanse aandelen in EUR sinds december 2021 -2,9%, terwijl het rendement afgedekt in JPY 16,8% was.

Laat voorop staan dat koersen kunnen fluctueren en dat eerdere resultaten geen garantie bieden voor de toekomst. Desalniettemin moge het belang van valuta-afdekking duidelijk zijn.

Wie op zoek is naar een relatief makkelijk manier om valutarisico af te dekken te doen, kan kijken naar  ETF’s of beleggingsfondsen(?) die  de valuta afdekken (hedgen). Zoekt u hiervoor via onze screener op ‘Japan hedged’ om de verschillende mogelijkheden te bekijken.

Voor wie meer wil weten over het zélf afdekken van valuta's bij het beleggen in aandelen, kan ook het (Engelstalige) artikel Currency Hedging U.S. Equities: A Practical Tool for Global Investing van S&P uit september 2020 lezen.

Aantrekkelijk dividendrendement en opwaartse waardering

Japanse aandelen hebben decennialang geleden onder het uiteenspatten van de zeepbel in de jaren 80. Tussen december 1989 en juni 1992 verloren ze gemiddelde 56% van hun waarde.  Omdat Japanse bedrijven in een traag tempo groeiden en over het algemeen geen prioriteit gaven aan aandeelhouders waren de waarderingen ook weinig aantrekkelijk.

Maar sinds de Financiële Crisis in 2008 zijn de zaken veranderd. Verschillende Amerikaanse hedgefondsen zijn activistisch gedrag gaan vertonen en Japanse bedrijven zien zich daardoor gedwongen om kapitaalefficiënter te worden. Ze kopen aandelen terug in een tempo dat in decennia niet is vertoond en gaven in de afgelopen 12 maanden 3,5% van de marktwaarde terug in de vorm van dividenden en aandeleninkoop (ook wel aandeelhoudersrendement genoemd). Ter vergelijking: in december 2022, toen Japanse aandelen aantrokken, was dat nog 4%.

Hoewel Japanse bedrijven kapitaalefficiënter zijn geworden, zitten ze nog steeds op enorme kassaldi met een nettoschuld (rentedragende schulden min geldmiddelen en kasequivalenten) van negatieve JPY 357 per aandeel in de MSCI Japan Index.

Dit betekent dat de verhouding tussen ondernemingswaarde (Enterprise Value, kortweg EV) en EBITDA (EV/EBITDA), een nuttige maatstaf waar ook vaak naar wordt gekeken bij overnames), voor Japanse aandelen 61% lager is dan voor Amerikaanse aandelen. De lagere EV/EBITDA betekent dat Japanse aandelen minder gevoelig zijn voor hogere rentetarieven en dat er een aanzienlijk opwaarts potentieel is qua waardering, als het positieve verhaal over Japanse aandelen aanhoudt.

Japanse aandelen: Industriële machines, grondstoffenhandel en auto's

De Japanse aandelenmarkt heeft een gecombineerde marktwaarde van USD 3,5T (T staat voor trillion, ofwel duizend miljard). Dat is weliswaar nog steeds minder dan 10% van de Amerikaanse aandelenmarkt (waarde: +/- USD 39T), maar vergist u niet: Japan vertegenwoordigt 6% van de MSCI World Index, waarmee het de op één na grootste aandelenland ter wereld is.

Beleggers die zijn blootgesteld aan de Japanse aandelenmarkt hebben een overweging in de sectoren industrie en consumentengoederen en een aanzienlijke onderweging in de informatietechnologiesector (zie de verschillen per sector in onderstaande screenshot). Dit verklaart deels ook de verschillende prestaties in 2022 tussen Amerikaanse en Japanse aandelen in lokale valuta.

Amerikaanse aandelen werden hard getroffen door de stijgende Amerikaanse rente, die de waarderingen van aandelen opnieuw deed stijgen; de zwakkere JPY stimuleerde juist de export in de industriële sector en de consumentensector.

Zoomen we verder in, dan zien we dat de twee grootste industriegroepen Luxegoederen en Auto's & onderdelen zijn. Deze worden aangedreven door drie belangrijke industrieën:

• Auto's: autofabrikanten zoals Toyota, Honda en Suzuki,
• Handelsbedrijven & distributeurs: de vijf handelsbedrijven waarin Berkshire Hathaway belangen heeft gekocht, en
• Machines: bedrijven zoals SMC, Fanuc, Komatsu en Mitsubishi Heavy Industries

Met andere woorden, het kopen van Japanse aandelen biedt blootstelling aan de wereldeconomie via industriële machines, handel in fysieke grondstoffen en auto's. Deze industrieën zijn duidelijk anders dan de overhitte AI-gerelateerde bedrijven in de VS, maar desalniettemin zeer belangrijke bedrijven voor de wereldeconomie.

De grootste bedrijven van Japan en de hoop op AI

De drie grootste bedrijven op de Japanse aandelenmarkt zijn Toyota, Sony, Keyence.

• Toyota (ISIN van de in Amerika genoteerde ADR: US8923313071) blijft de grootste autofabrikant ter wereld met een jaaromzet van 275 miljard dollar. Echter, door de wijdverspreide toepassing van elektrische auto's op batterijen (BEV's) zijn de vooruitzichten verslechterd. Toyota heeft tot nu toe ingezet op hybrides en brandstofcellen, maar de nieuwe CEO heeft onlangs toegegeven dat Toyota te traag is geweest met het kopen van BEV-technologie. Het bedrijf is nu vastbesloten om de achterstand op de industrie in te lopen, met name op Tesla en Chinese EV-makers.
• Sony (ISIN ADR: US8356993076) is een technologisch conglomeraat dat veel verschillende activiteiten omvat, zoals gaming, muziek, imaging solutions, foto's (filmproductie) en elektronische producten zoals tv's.Hoewel Sony niet zo snel groeit als Amerikaanse technologiebedrijven, is het nog steeds een van de kroonjuwelen van Japan met een jaaromzet van USD 85 miljard en een bedrijfsresultaat van USD 16,3 miljard.
• Keyence (ISIN: JP3236200006) is in Nederland een minder bekend innovatief bedrijf dat gespecialiseerd is in de ontwikkeling en productie van industriële automatiserings- en inspectieapparatuur, zoals machinevisiesystemen voor fabrieksproductie en barcodelezers. Het genereert ongeveer USD 7 miljard aan jaarlijkse inkomsten. Dit aandeel komt voor in veel ETF's die robotica en automatisering volgen.
• De AI-hype is ook de Japanse aandelenmarkt niet ontgaan en bij het scannen van de best presterende aandelen van dit jaar vinden we een Japans bedrijf in halfgeleiderapparatuur genaamd Advantest (ISIN: JP3122400009). Adventest is de grootste fabrikant in Japan van automatische testapparatuur voor de halfgeleiderindustrie. Het aandeel is dit jaar per 11 juli 2023 met 131% gestegen; beleggers spreken daarmee de verwachting uit dat de hausse in halfgeleiders – gerelateerd aan de AI-hype – ook de groeivooruitzichten van Advantest zal verbeteren.

Sinds het dieptepunt van de Grote Financiële Crisis in februari 2009 is het totale rendement van Advantest op jaarbasis 23,1% geweest (inclusief dividendherinvesteringen), wat zowel de hoge groei als de uitbreiding van de aandelenwaardering in halfgeleideraandelen bevestigt.

(Ook hier geldt uiteraard dat beleggingen kunnen fluctueren en dat eerdere resultaten geen garantie bieden voor de toekomst.)

Belangrijkste risico's van beleggen in Japanse aandelen

In het begin van dit artikel benadrukten we het belang van de JPY voor het rendement van Japanse aandelen voor een buitenlandse belegger. Dit is een essentieel punt om het onderliggende risico te begrijpen. Door haar beleidsrente te handhaven op -0,1% is De Bank of Japan (BoJ) een vreemde eend in de bijt in vergelijking met de Amerikaanse en Europese beleidsrente van respectievelijk 5-5,25% en 3,5% (d.d. 12 juli 2023).

Als de BoJ haar monetaire beleid omkeert en hetzelfde pad inslaat als de rest van de wereld, dan kan de JPY sterk stijgen en zo een daling veroorzaken in Japanse aandelen. Om nog maar te zwijgen van het langzaam uithollen van de carry returns voor buitenlandse beleggers.

Een ander voor de hand liggend risico voor Japanse aandelen is een algemene vertraging van de wereldeconomie.  De Japanse economie is afhankelijk van de exportvraag en zou in een dergelijk scenario waarschijnlijk hard worden getroffen, vooral gezien het soort industrieën dat voorkomt op de Japanse aandelenmarkt.

Ook de concurrentie van Chinese en Zuid-Koreaanse bedrijven op het gebied van industriële machines en autofabricage vormt op termijn een bedreiging voor de Japanse aandelenmarkt.

Kortom

Overall biedt de Japanse aandelenmarkt kansen. Inspelen kan natuurlijk met (genoemde) individuele aandelen. Beleggen in individuele aandelen brengt echter meer risico met zich mee. Wie meer spreiding wil, kan kiezen voor een ETF. Nederlandse beleggers doen er verstandig aan om rekening te houden met de renteverschillen met Amerika en Europa. Dat kan door het valutarisico af te dekken, bijvoorbeeld door te zoeken naar een ETF die ‘EUR hedged’ ofwel ‘currency hedged’ is. Bij Saxo vindt u deze gemakkelijk via de screener.

Beleggen kent risico's, uw inleg kan minder waard worden.