Hoe worden indices gebouwd?

Beursindices zijn een verzameling effecten die ontworpen zijn om een specifiek segment van de markt te representeren. Er bestaan verschillende indices, maar het is belangrijk voor beleggers om te begrijpen hoe ze in elkaar zitten, vooral hoe de onderliggende bedrijven worden gekozen en gewogen.

Dit artikel duikt in de wereld van de wegingsmethodologieën voor indices en onderzoekt de verschillen tussen gelijk-gewogen, prijs-gewogen en marktkapitalisatie-gewogen indices, samen met hun voor- en nadelen.

Hoe werkt het?

Stel een beursindex voor als een mandje appels. Het soort appels (de bedrijven) kan worden gekozen op basis van grootte (large-cap, mid-cap, small-cap), sector (technologie, gezondheidszorg, enz.) of een combinatie van factoren. Maar hoeveel gewicht kennen we toe aan elke appel in de mand? Hier komt de wegingsmethode om de hoek kijken. Hier zijn de drie meest voorkomende benaderingen:

• Gelijk-gewogen index: Dit is een democratische benadering. Elk bedrijf in de index krijgt een gelijk gewicht, ongeacht zijn marktkapitalisatie (totale marktwaarde). Zie het als het geven van hetzelfde belang aan elke appel in de mand, ongeacht zijn grootte.
• Prijs-gewogen index: Hier wordt het gewicht van elk bedrijf bepaald door de aandelenkoers. Bedrijven met hogere aandelenkoersen hebben een grotere invloed op de prestaties van de index. Stel je een mand voor waarin grotere, duurdere appels meer bijdragen aan het totale gewicht.
• Marktkapitalisatie-gewogen index: Dit is de meest voorkomende methode. Bedrijven worden gewogen op basis van hun marktkapitalisatie (aandelenprijs vermenigvuldigd met het aantal uitstaande aandelen). In deze korf hebben grotere, waardevollere bedrijven - zoals Apple of Microsoft - een grotere impact op de prestaties van de index dan kleinere bedrijven.

Voordat we in de voor- en nadelen van de drie verschillende methodologieën duiken, is het goed om te beseffen dat de samenstelling van de index periodiek opnieuw wordt gekalibreerd om een te hoog concentratierisico te vermijden. Meer over dit belangrijke detail aan het einde van het artikel.

Wat zijn de voor- en nadelen van drie methodologieën

Gelijk-gewogen index

Voordelen

• Verminderd concentratierisico: spreidt de blootstelling over bedrijven, waardoor een te grote afhankelijkheid van een paar grote spelers wordt voorkomen;
• Focus op kleinere bedrijven: biedt een manier om de prestaties van kleinere bedrijven te volgen die vaak over het hoofd worden gezien in marktkapitalisatie-gewogen indices;
• Potentieel voor outperformance: in bepaalde marktomstandigheden kunnen gelijk-gewogen indices beter presteren dan hun naar marktkapitalisatie gewogen tegenhangers. Een voorbeeld kan een periode zijn waarin small caps het beter doen dan large caps;
• Duidelijke regels voor het periodiek aanpassen en herbalanceren.

Nadelen

• Lagere liquiditeit: gelijk-gewogen indices kunnen kleinere bedrijven bevatten met een lager handelsvolume, wat de liquiditeit en transactiekosten kan beïnvloeden;
• Volatiliteit: door de opname van kleinere bedrijven kunnen deze indices een hogere volatiliteit vertonen dan marktkapitalisatie-gewogen indices. Dit wordt veroorzaakt door - in het algemeen - een hogere volatiliteit bij kleinere bedrijven;
• Beperkte vertegenwoordiging: weerspiegelt mogelijk niet nauwkeurig de algemene marktprestaties wanneer deze worden gedomineerd door kleinere bedrijven;
• De sectorsamenstelling zal anders zijn in vergelijking met de 'oorspronkelijke' index.

Voorbeelden

• De Russell 1000 Equal Weight Index (uic=1556726): deze index volgt de prestaties van 1000 Amerikaanse large-cap bedrijven, waarbij aan elk bedrijf een gelijk gewicht van 0,1% wordt toegekend;
• De S&P 500 Equal Weight Index (uic=2098087): Vergelijkbaar met de Russell 1000 Equal Weight Index volgt deze de 500 grootste beursgenoteerde bedrijven in de VS, maar met elk bedrijf een gelijk gewicht van 0,2%. Dit biedt exposure aan large-cap bedrijven terwijl het een meer evenwichtige vertegenwoordiging biedt in vergelijking met de market cap-gewogen S&P 500;
• De Nasdaq100 Equal Weight Index (uic=35626980): deze index volgt de Nasdaq100-onderdelen die gelijk gewogen zijn.

Belangrijke opmerking

De index met gelijk gewicht zal resulteren in een andere samenstelling van de index. Dit wordt geïllustreerd in de onderstaande tabel (per 7 mei 2024).

Prijs-gewogen index

Voordelen

• Eenvoudig en transparant: gemakkelijk te begrijpen en te berekenen, aantrekkelijk voor sommige beleggers die de voorkeur geven aan een rechttoe rechtaan aanpak;
• Focus op bedrijven met hoge prijzen: bedrijven met hoge aandelenkoersen hebben een grotere impact en bieden mogelijk hogere rendementen tijdens bullmarkten.

Nadelen

• Beperkte diversificatie: vaak gericht op bedrijven met hoge aandelenkoersen, waardoor het bredere marktbeeld wordt verwaarloosd. Dit verhoogt het concentratierisico;
• Minder gebruikelijk: prijs-gewogen indices worden niet zo veel gebruikt als market cap-gewogen of gelijk-gewogen indices.

Voorbeelden

• De Dow Jones Industrial Average (DJIA) (uic=17612720): dit is een klassiek voorbeeld van een prijs-gewogen index. Hij volgt de prestaties van 30 grote blue-chipbedrijven in verschillende sectoren in de VS. Het gewicht van elk bedrijf wordt bepaald door de aandelenkoers, wat betekent dat bedrijven met hogere aandelenkoersen een grotere invloed hebben op de beweging van de index.
• De Nikkei 225 (uic=676329): de Nikkei 225 is een prijs-gewogen aandelenindex die bestaat uit 225 aandelen in de Prime Market van de aandelenbeurs van Tokio.

Marktkapitalisatie-gewogen index

Voordelen

• Marktrepresentatie: weerspiegelt nauwkeurig de algemene marktprestaties, aangezien grotere bedrijven met een grotere economische impact een hogere weging hebben;
• Liquiditeit: bestaat meestal uit grote, gevestigde bedrijven met een hoger handelsvolume, wat de liquiditeit verbetert en de transactiekosten verlaagt;
• Brede diversificatie: biedt blootstelling aan een breed scala van bedrijven in verschillende sectoren en groottes.

Nadelen

• Concentratierisico: sterk afhankelijk van de prestaties van een paar grote bedrijven, waardoor de verliezen kunnen toenemen als deze bedrijven slecht presteren;
• Verwaarloost kleinere bedrijven: kleinere bedrijven met een hoog groeipotentieel kunnen ondervertegenwoordigd zijn.

Welke weging past bij u?

Gelijk-gewogen indices zijn een goede optie voor beleggers die streven naar diversificatie en een lager concentratierisico, vooral voor diegenen die geïnteresseerd zijn in de prestaties van kleinere bedrijven. Wees echter voorbereid op een hogere volatiliteit in vergelijking met 'de oorspronkelijke index'.

Prijs-gewogen indices kunnen aantrekkelijk zijn voor beleggers die de voorkeur geven aan een eenvoudige benadering en willen profiteren van het potentieel van volatiele aandelen. Wees echter voorzichtig vanwege de dominantie van hoog geprijsde aandelen en beperkte diversificatie.

Indexen die gewogen zijn naar marktkapitalisatie zijn een populaire keuze voor beleggers die op zoek zijn naar een brede blootstelling aan de markt en een aanpak die weinig onderhoud vergt. Wees u echter bewust van het concentratierisico dat gepaard gaat met grote bedrijven.

Andere wegingsmethoden

De wereld van indexweging gaat verder dan deze drie hoofdcategorieën. Hier zijn enkele aanvullende wegingsmethodologieën die wel toegepast worden:

• Fundamentele weging: deze methode kent gewichten toe aan bedrijven op basis van fundamentele factoren zoals koers-winstverhouding, boekwaarde of dividenden;
• Verbeterde indexering: deze benadering omvat actieve beheerstrategieën binnen een index, met als doel beter te presteren dan de index;
• GDP-weging: deze benadering is gebaseerd op het GDP van alle landen die deel uitmaken van de index. Het doel is om de omvang van de economieën en hun bijdrage aan het wereldwijde GDP weer te geven.

Herbalancering en aanpassingen

Om een overgewicht van één of enkele aandelen te voorkomen, worden de samenstellingen van indexen periodiek opnieuw gekalibreerd en aangepast. Veel indices hebben commissies die toezicht houden op hun samenstelling. Deze commissies hebben de bevoegdheid om tussen de geplande herbalanceringen door aanpassingen door te voeren als ze van mening zijn dat de integriteit van de index in gevaar komt. Een belangrijk doel van herbalanceren is het beperken van het concentratierisico, dat optreedt wanneer een paar grote bedrijven een buitensporige invloed hebben op de prestaties van de index. Herbalancering helpt de diversificatie te behouden en zorgt ervoor dat de index de bredere markt weerspiegelt die hij vertegenwoordigt.

De herbalanceringsfrequentie en methodologische drempels kunnen variëren afhankelijk van de specifieke aandelenindex. Hier volgt een overzicht van enkele van de belangrijkste aandelenindices.